Biz qabıq kainatında yaşayırıq?
Kainat düşündüyünüz kimi olmaya bilər. Son vaxtlara qədər, Lambda Soyuq Qaranlıq Maddə modelinin kosmologiyada kilidi var idi. Əvvəlki Big Bang modelləri kimi, kainatın hiperdans vəziyyətdən genişləndiyini və kosmos-zamanın genişlənməsinin Hubble işığın qırmızı sürüşməsinə səbəb olduğunu güman edir. Qaranlıq maddə və qaranlıq enerji kosmik mikrodalğalı fon və uzaq fövqəlnovaların gözlənilməz tutqunluğu ilə bağlı problemləri aradan qaldırmaq üçün əlavə edilir.
Amma indi modeldə çatlar əmələ gəlməyə başlayıb. JWST, yetkin qalaktikaların kainatın başlanmasından çox tez meydana gəldiyini ortaya qoydu. “Hubble gərginliyi” və qaranlıq enerjinin kainata açıq-aşkar gec daxil olması kimi digər anomaliyalar kosmologiyada böhranın yaxınlaşa biləcəyi fikrinə səbəb olub.
Bu problemləri həll etmək üçün LCDM modelini dəyişdirmək ümidləri yüksək olaraq qalsa da, ümumi nisbilikdə yeni tapıntılar kəskin şəkildə fərqli bir istiqamətə işarə edir. 2011-ci ildə Jun Ni neytron ulduzlarının Eynşteyn sahə tənlikləri üçün yeni həll sinifini kəşf etdi. Bu həllər Lubos Neslušan, Jorge deLyra və başqaları tərəfindən tamamlandı və ümumiləşdirildi.
Ni-Neslušan-deLyra həlləri atipik olaraq qabığa bənzər konfiqurasiyaya və mərkəzi maddə boşluğuna malikdir. Mənşəyində mərkəzləşmiş itələyici cazibə sahəsi qabıq boşluğunun içərisindəki maddənin qabığa doğru cəlb edilməsinə səbəb olur. Bu, həmçinin qabıqdan mərkəzə doğru hərəkət edən işığın cazibə qüvvəsinin qırmızı yerdəyişməsinə və qabığa doğru hərəkət edən işığın mavi sürüşməsinə səbəb olur.
Bu, maddənin sferik qabığının içərisində düz, Minkovski kosmosunu əks etdirən ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin standart mənzərəsinə ziddir.
Əgər müşahidə edilə bilən kainat məsələsi – həm erkən, həm də gec dövrlərdə – qalın Ni qabığında cəmləşsəydi, Süd Yolu KBC Boşluğunda mərkəzə yaxın olsaydı, LCDM modelinin bütün gərginliyi həll edilə bilərdi.
https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=1857921027&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1726210020&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-09-shell-universe.html%23google_vignette&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTI4LjAuNjYxMy4xMzgiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siQ2hyb21pdW0iLCIxMjguMC42NjEzLjEzOCJdLFsiTm90O0E9QnJhbmQiLCIyNC4wLjAuMCJdLFsiR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEyOC4wLjY2MTMuMTM4Il1dLDBd&dt=1726210020775&bpp=1&bdt=111&idt=58&shv=r20240911&mjsv=m202409090101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Ddd084782a3980897%3AT%3D1725971170%3ART%3D1726209904%3AS%3DALNI_Ma1uv12HX_ctV-7loP2Dla_dLGslw&eo_id_str=ID%3D6cdee71e935b6dcb%3AT%3D1725971170%3ART%3D1726209904%3AS%3DAA-AfjZEH1DAbfRV50frmhACTroQ&prev_fmts=0x0&nras=1&correlator=155019262793&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=1887&biw=1903&bih=911&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759876%2C44759927%2C44759837%2C31086852%2C44795921%2C95338229%2C95341663%2C95342032%2C95342458%2C31086974%2C95341671&oid=2&pvsid=4220003506488330&tmod=2134885222&uas=0&nvt=2&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2F&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C1920%2C1032%2C1920%2C911&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=1&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=64
Bu yerləşdirmə kosmoloji prinsiplə ziddiyyət təşkil etsə də, kvazar saylarındakı anomaliyalar və digər müşahidə “dipolları” onunla uyğun gəlmir. Ni qabıqlı kainatda uzaq ulduzlardan gələn işıqda görünən Hubble qırmızı sürüşməsi ən azı qismən xarici qabığın yaratdığı cazibə qüvvəsinin qırmızı sürüşməsindən yaranacaq.
Hubble gərginliyi daha sonra kainatın mərkəzindən qabığa doğru hərəkət etdikcə Hubble sabitinin davamlı olaraq azalmasına səbəb olan ν(r)-in dəyişən törəməsi ilə izah ediləcəkdir. LCDM modelinin qaranlıq enerjisinə artıq ehtiyac qalmayacaq.
Supernova qaralması, bunun əvəzinə, Ni-nin qırmızı sürüşməsi nəticəsində obyektlərin bizdən əslində olduğundan daha uzaq görünməsinə səbəb olacaq. Rajendra Guptanın “CCC + TL” modelinə bənzər şəkildə, Ni həlləri hibrid yanaşmada LCDM modeli ilə qarışdırıla bilər.
Bununla belə, Ni yanaşması bundan daha dərinə gedə bilər. Yüksək qırmızı sürüşmələrdə gözlənilməz yüksək kütlə sıxlığının son tapıntıları ilə kainat qara dəliyə çevriləcək qədər çox kütləyə sahib ola bilər.
Bu vəziyyətdə, tamamilə yeni bir kosmologiya oyunda ola bilər. Onun yeganə şərti, cazibə və geofizika işimdə təklif etdiyim kimi, kosmos-zamanın bütün kütlələri bir-birinə bağlayan fotonik filamentlərdən ibarət olmasıdır. Bu filamentlər, Arto Annila və həmkarları tərəfindən təsvir edildiyi kimi, üst-üstə düşən foton cütlərindən ibarət ola bilər.
Bir qara dəlik kainatı olaraq, bütün radiasiya gördüyümüz daxili kosmik fəzada sıxışdırılacaqdı. QMİ, qabığın əmələ gəlməsi zamanı sərbəst buraxılan və sonra tələyə salınan qravitasiya enerjisi kimi yaranacaqdı. Zaman keçdikcə QMİ cazibə qüvvəsi üçün kosmoloji dövrə və Eynşteynin kosmoloji sabiti Λ ilə analoji itələyici qüvvə yarada bilərdi.
Cazibə qüvvəsi CMB foton enerjisinin kosmos-zaman filamentlərində udulması, kütlələri bir-birinə çəkməsi nəticəsində yaranacaq, əks Λ prosesi isə udulmuş filament enerjisini fotonlara qaytararaq kütlələri bir-birindən ayırır. Bu, Ni həllərinə uyğundur, çünki cazibə qüvvəsi və Λ müvafiq olaraq daxilə hərəkət edən, qırmızı sürüşən dalğalar və xaricə hərəkət edən, mavi sürüşən dalğalar tərəfindən idarə olunacaq.
Λ prosesinə gəlincə, mən (Metyu R. Edvards) əvvəllər neytron ulduzlarının, ağ cırtdanların və superkütləli qara dəliklərin bolometrik parlaqlıqlarında onunla uyğun gələn çoxlu sübutlar tapmışdım . Buna əsaslanaraq, mən hətta plitə tektonikasının yeni nəzəriyyəsini təklif etdim, burada nüvə gücləri tərəfindən yayılan istilik dərin mantiya şleyfləri və yuxarı mantiyanın yavaş genişlənməsi.
İşimiz Astronomy jurnalında dərc olunub .
Üstəlik, “yorğun işıq” deyilən kosmologiya modellərinin problemləri ortaya çıxmazdı. Supernova vaxtının genişlənməsi qabığın cazibə qüvvəsinin qırmızı sürüşməsi nəticəsində baş verəcəkdir. CMB, foton enerjisini kosmik zaman fotonik enerjisi ilə yenidən bölmək yolu ilə kosmosun bütün nöqtələrində xarakterik qara cisim spektrini saxlayacaq.
Kainatın mərkəzinə bizdən daha yaxın olan ulduzların heç vaxt görülməmiş sistematik mavi sürüşmə nümayiş etdirmələrində problem yaranır. Bununla belə, bunu ulduz işığı enerjisinin və məkan-zaman enerjisinin yenidən bölüşdürülməsi ilə də izah etmək olar.
https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=2053027255&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1726210063&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-09-shell-universe.html%23google_vignette&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTI4LjAuNjYxMy4xMzgiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siQ2hyb21pdW0iLCIxMjguMC42NjEzLjEzOCJdLFsiTm90O0E9QnJhbmQiLCIyNC4wLjAuMCJdLFsiR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEyOC4wLjY2MTMuMTM4Il1dLDBd&dt=1726210020775&bpp=1&bdt=111&idt=70&shv=r20240911&mjsv=m202409090101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Ddd084782a3980897%3AT%3D1725971170%3ART%3D1726209904%3AS%3DALNI_Ma1uv12HX_ctV-7loP2Dla_dLGslw&eo_id_str=ID%3D6cdee71e935b6dcb%3AT%3D1725971170%3ART%3D1726209904%3AS%3DAA-AfjZEH1DAbfRV50frmhACTroQ&prev_fmts=0x0%2C750x188%2C1005x124&nras=2&correlator=155019262793&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=4144&biw=1903&bih=911&scr_x=0&scr_y=518&eid=44759876%2C44759927%2C44759837%2C31086852%2C44795921%2C95338229%2C95341663%2C95342032%2C95342458%2C31086974%2C95341671&oid=2&psts=AOrYGsn6dLJx0JrkyaRJ_S81QtPwwqpPwL6U6IhSmL-RjkjbgwPuFiBK12FxRgo31SXcEIl2j0wZSRXPaVETJwbk8ZYtoN7c%2CAOrYGsknkIssWs4McRyPeM6sZSKPD5rBrcCnpH-zCdUHnREz3LDWAbSsPI8_JMoaICQZfon-eOeEaCbhCaY0VWslIjlTe1CVUfO1nAp4UUv1z0y6YHTH3w&pvsid=4220003506488330&tmod=2134885222&uas=3&nvt=2&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2F&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C1920%2C1032%2C1920%2C911&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=1&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=3&uci=a!3&btvi=3&fsb=1&dtd=42412
Ni qabıqlı qara dəlik kainatı da sınaqdan keçirilə bilər. Onun içindəki maksimum CMB temperaturu qabıq daxilində təxminən 29 K, mərkəzə yaxın ən aşağı nöqtə isə 0 K-yə yaxın ola bilər. Bu halda 2,73 K yerli CMB temperaturu Süd Yolu nisbi nisbətini əks etdirə bilər. mənşəyinə. Mövqeyimizə yaxın CMB temperaturlarının yoxlanılması modelin aydın və sadə bir testini təmin edir.
Qara dəliklərin strukturları Ni qabıqlı qara dəlik kainatından tərs dizayn edilə bilər. Bütün qara dəliklərin analoji qabıq strukturları və cazibə/Λ dövrləri varsa, onların hamısı qara dəliyin kütləsindən asılı olmayaraq kainatla eyni “maksimum parlaqlığı” – c 5 /4G – yaratmalıdır.
Kiçik bir qara dəlik çökməmək üçün cazibə qüvvəsinə qarşı daha çox işləməlidir. Sürətlə fırlanan qara dəliklərdə Ni qabığı torusa çökəcək, bu, ola bilsin ki , superkütləli qara dəliklərin dramatik fotolarında əksini tapıb .
Daha dərin səviyyədə cazibə qüvvəsi/Λ mexanizmi Ni həllərinin bir növ kvant örtüyü, kvant cazibəsinin və ümumi nisbilik perspektivlərinin uzlaşdırılması istiqamətində mümkün addım kimi görünə bilər.
Kosmoloqlar bir qabıq kainatını təsdiqləməyə tələsməyəcəklər. Məsələn, Ni həllərinin müşahidə olunan kainata uyğunlaşdırılmasında hələ çox ağır işlərin görülməsi lazımdır. Qaranlıq maddə və qaranlıq enerji yüngül şəkildə kənara atılmayacaq. Amma mən haqlıyamsa, kainat sizin həmişə düşündüyünüz kimi deyil.
Sonsuz genişlənməkdən və “isti ölüm”də sönməkdənsə, o, yalnız bəşəriyyət üçün deyil, hər yerdə həyat üçün təhlükəsiz və bəlkə də daimi bir ev olardı.
Bu hekayə Elm X Dialoqunun bir hissəsidir , burada tədqiqatçılar dərc olunmuş tədqiqat məqalələrinin nəticələrini bildirə bilərlər. Science X Dialoq və necə iştirak etmək barədə məlumat üçün bu səhifəyə daxil olun .
Ətraflı məlumat: Matthew R. Edwards, Shell Universe: Relativistic Ni Solutions ilə Kosmoloji Gərginliklərin Azaldılması, Astronomiya (2024). DOI: 10.3390/astronomy3030014