Britaniyanın çoxmillətli supermarketlər şəbəkəsinin baş direktoru Ken Mörfi bu yaxınlarda bir konfransda Tesco-nun “müştəriləri daha sağlam seçimlərə sövq etmək üçün Clubcard məlumatlarından istifadə edə biləcəyini” söylədi.

Bəs bu necə işləyəcək və biz bunu istəyirik? Scientific Journal of Research and Reviews jurnalında dərc olunan son araşdırmamız cavab verir.

Sadiqlik sxemləri hələ 1980-ci illərdə hava yollarının tez-tez uçuş proqramlarının tətbiqi ilə mövcud olmuşdur .

Sadiqlik sxemlərində irəliləyişlər böyük olmuşdur, bəziləri hətta bizi məşğul saxlamaq üçün liderlər lövhələri, kuboklar və xəzinə ovları kimi oyunlaşdırılmış yanaşmalardan istifadə edir. Sadiqlik prinsipi sosial mübadilə formasına, yəni qarşılıqlılığa əsaslanır .

Davam edən qarşılıqlı əlaqə o deməkdir ki, biz xidmət təminatçısına güvəndiyimiz , xidmətdən razı qaldığımız və endirimlər, çeklər və ya hədiyyələr olmaqla əldə etdiyimiz mükafatları məqbul hesab etdiyimiz üçün müntəzəm olaraq mal və ya xidmətdən istifadə edirik .

Bunun müqabilində biz qəbul edirik ki, bir çox hallarda loyallıq sxemləri bizim haqqımızda məlumat toplayır. Çox vaxt demoqrafik göstəricilərimizlə bağlı olan alış tarixçəmiz xidmətin çatdırılmasında təkmilləşdirmələr yaradır.

Bunu qəbul etsək, promosyon təklifləri və ya digər endirimlər kimi mükafat sxemlərindən faydalanmağa davam edirik . Effektivlik təkcə almaqda maraqlı olduğumuz şeylər üçün bizə cəlbedici təkliflər verməkdən deyil, həm də almağı düşünmədiyimiz digər endirimli məhsullardan asılıdır.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=1857921027&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1729237324&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-10-behavioral-science-supermarket-loyalty-cards.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTI5LjAuNjY2OC4xMDEiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEyOS4wLjY2NjguMTAxIl0sWyJOb3Q9QT9CcmFuZCIsIjguMC4wLjAiXSxbIkNocm9taXVtIiwiMTI5LjAuNjY2OC4xMDEiXV0sMF0.&dt=1729174274537&bpp=1&bdt=4382&idt=53&shv=r20241014&mjsv=m202410140101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Ddd084782a3980897%3AT%3D1725971170%3ART%3D1729237247%3AS%3DALNI_Ma1uv12HX_ctV-7loP2Dla_dLGslw&eo_id_str=ID%3D6cdee71e935b6dcb%3AT%3D1725971170%3ART%3D1729237247%3AS%3DAA-AfjZEH1DAbfRV50frmhACTroQ&prev_fmts=0x0&nras=1&correlator=8291751060142&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=1876&biw=1903&bih=911&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759876%2C44759927%2C44759842%2C31087796%2C95344187%2C95345270%2C31087608&oid=2&pvsid=2683301145652656&tmod=268849135&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fsort%2Fdate%2Fall%2Fpage2.html&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C911&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=0&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=M

Bu işləyir?

Yəni bu gələcəkdir? Birinci məsələ haqqımızda məlumatların toplanmasından məmnun olub-olmamağımızdır. İstədiyimiz fərdiləşdirmə səviyyəsi ilə verməyə hazır olduğumuz məlumatların miqdarı arasında uyğunlaşma var. Tədqiqatlar göstərdi ki, sxemlər nə qədər çox fərdiləşdirilmişdirsə, məxfilik sərhədlərini keçməkdən bir o qədər narahat oluruq . Məsələn, bir çoxumuz chatbotlardan istifadə etməklə xidmətlər haqqında uyğunlaşdırılmış ünsiyyəti sevmirik.

İkinci, əlaqəli məqam ondan ibarətdir ki, sadiqlik sxemi məlumatları üçüncü tərəf təşkilatları üçün böyük dəyərə malikdir və bundan sonra da olacaqdır . Məsələn, bazar araşdırması istehlakçı meyllərini daha dəqiq izləmək üçün loyallıq sxemi məlumatlarından istifadə edə bilər. Tədqiqatçılar sağlamlıqla bağlı davranış haqqında nəticə çıxarmaq üçün məlumatlardan istifadə edə bilərlər.

Sadiqlik sxemlərindən əldə edilən məlumatlar elmi məqsədlər üçün dəyərli olsa da, bütün alıcılar məlumatlarının bu şəkildə paylaşılmasından məmnun deyillər. Lancaster Universitetindən Yasemin Hirst və 1539 nəfərin həmkarları arasında 2023-cü ildə keçirilən bir sorğuda 39% şəxsi məlumatlarını akademik qurumlarla, 56,9% isə özəl təşkilatlarla paylaşmaq istəmədiyini bildirib .

İnsanların hansı məlumatları paylaşmağa hazır olduqları da müxtəlif idi: məsələn, insanlar tədqiqat məqsədləri üçün sosial media məlumatlarından (30,4%) sədaqət kartı məlumatlarını (51,8%) daha xoşbəxt paylaşırdılar. Ümumiyyətlə, insanlar məxfilikdən və məlumatlarının sui-istifadəsindən narahatdırlar.

Bütün bunlar məlumatların məxfiliyinə və onlayn alış-veriş edən insanlar üçün üçüncü tərəf reklamçıları və məlumat brokerləri ilə şəxsi məlumatların paylaşılması üçün icazə tələb olunduğunu göstərir.

Son aspekt məlumatların ortaya qoyduğu şeydir. Sadiqlik sxemlərindən alınan məlumatlar alıcının tam mənzərəsini təqdim etmir . Büdcəmizə və coğrafi mövqeyimizə görə yeməyimizi aldığımız yerləri qarışdırıb uyğunlaşdırırıq . Bəzi pərakəndə satıcılar kənd yerlərində digərlərinə nisbətən daha çox əhatə dairəsinə və çatdırılmaya malikdirlər və bu, davranışımıza daha çox təsir edir.

Bu həm də o deməkdir ki, sədaqət dərəcəmiz nəyi aldığımıza və vərdişlərimizin nə qədər sağlam olduğuna dair yalnız qismən təsəvvür yaradır .

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=2996406042&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1729237324&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-10-behavioral-science-supermarket-loyalty-cards.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTI5LjAuNjY2OC4xMDEiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEyOS4wLjY2NjguMTAxIl0sWyJOb3Q9QT9CcmFuZCIsIjguMC4wLjAiXSxbIkNocm9taXVtIiwiMTI5LjAuNjY2OC4xMDEiXV0sMF0.&dt=1729174274538&bpp=1&bdt=4383&idt=60&shv=r20241014&mjsv=m202410140101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Ddd084782a3980897%3AT%3D1725971170%3ART%3D1729237247%3AS%3DALNI_Ma1uv12HX_ctV-7loP2Dla_dLGslw&eo_id_str=ID%3D6cdee71e935b6dcb%3AT%3D1725971170%3ART%3D1729237247%3AS%3DAA-AfjZEH1DAbfRV50frmhACTroQ&prev_fmts=0x0%2C750x188&nras=1&correlator=8291751060142&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=3186&biw=1903&bih=911&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759876%2C44759927%2C44759842%2C31087796%2C95344187%2C95345270%2C31087608&oid=2&pvsid=2683301145652656&tmod=268849135&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fsort%2Fdate%2Fall%2Fpage2.html&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C911&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=0&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=3&uci=a!3&btvi=2&fsb=1&dtd=M

Yeni araşdırma

Bu yaxınlarda apardığımız araşdırmada Sarah Jenkins və mən Murfinin ağlına gələn məsələlərə baxmaq üçün araşdırma apardıq. Biz 389 nəfərdən ərzaq alış-verişi davranışlarına təsir edə biləcək yolları qiymətləndirmələrini istədik.

Üç kateqoriyaya baxdıq. Bunlardan birinə maliyyə stimulları və endirim təklifləri daxildir . İkincisi, sağlam və ya yaşıl seçimlərin, kampaniyaların və ya təhsil sxemlərinin etiketlənməsi kimi klassik “düşmə” üsulları idi.

Nəhayət, onlayn alış-veriş edərkən ağıllı telefonlar və ya noutbuklar vasitəsilə həyata keçirilə biləcək texnoloji təşviqlərə baxdıq. Məsələn, qidalanma seçimlərinə dair təkliflər və ya yalnız sağlam qida seçimlərini seçən avtomatlaşdırılmış sistem ola bilər. Alternativ olaraq, sistem alış-veriş seçiminizi onların nə qədər sağlam olduğuna görə qiymətləndirə bilər.

İnsanlar bütün bu variantları sağlam və yaşıl seçimləri artırmağa kömək edə biləcəkləri baxımından qiymətləndirdilər. Ümumiyyətlə, iştirakçılar ümumilikdə maliyyə üsullarına, xüsusilə sağlam qida seçimlərində endirimlərə (44,7%) üstünlük veriblər. Onlar həmçinin zərərli qida məhsullarından alınan vergiləri effektiv hesab etdilər.

Davamlılıq üçün kampaniyalar (6,3%) və davamlılıq üçün avtomatlaşdırılmış seçimlər (6,5%), məsələn, yalnız bizə davamlı seçimlər təklif edən onlayn alış-veriş alqoritmləri ən az üstünlük təşkil edirdi. Bunun mümkün səbəblərindən biri davamlılığın əslində nə demək olduğunu başa düşməmək ola bilər.

Davranış və maliyyə üsullarının texnoloji metodlardan bir qədər daha etik olduğuna qərar verildi, baxmayaraq ki, insanların çoxu bütün variantları kifayət qədər etik hesab edirdi.

Yəni, insanların davranışlarını düzgün istiqamətə yönəltmək üsulları həmişə işləmir. Effektiv görünüb-görünməməsi, etik olub-olmaması və əslində davranışlarını dəyişmək istəyi olub-olmaması da daxil olmaqla, müxtəlif amillərdən asılı olaraq insanlar onları bəyənir və ya bəyənmirlər .

Gələcək seçimlər

Bazar tədqiqatçılarının alış-veriş tendensiyalarımızı öyrənməsinin müxtəlif yolları arasında eyni nümunə ortaya çıxır: zamanın təxminən 25%-i biz ərzaqlarımızı onlayn alırıq. Dəqiq faiz ölkəyə və aldığımız ərzaq məhsullarına görə dəyişir, lakin ümumilikdə proqnozlar onun yaxın 5-10 il ərzində təxminən 45%-ə qədər artacağıdır .

Bu , həm yeni müştəriləri cəlb etmək, həm də mövcud bazanı saxlamaq üçün nəzərdə tutulmuş sadiqlik sxemlərində əlavə yeniliklər demək olacaq . Buna görə də pərakəndə satıcılar bu cür yanaşmaların çatışmazlıqlarından xəbərdar olmalıdırlar, o cümlədən davranışlarını dəyişmək istəməyən insanlar üzərində işləmirlər, onlar yalnız məhdud məlumat verirlər və xidmətlərin belə olduğu bir məqam ola bilər. bir çox insanın məlumatlarını paylaşmaq istəmədiyi fərdiləşdirilmişdir.

Bəzilərimiz seçim etmək şansımız olduğu müddətdə bu sxemlərin faydalarından istifadə etməyə davam edəcəyik. Həqiqətən də, bəziləri sağlam və ya davamlı variantların seçilməsini asanlaşdıran təkliflər vermək istəyirlər, digərləri isə yox. Önəmli olan seçim etməkdir.

The Conversation tərəfindən təmin edilmişdir