Texas Universiteti MD Anderson Xərçəng Mərkəzi tərəfindən

Gaby Clark tərəfindən redaktə edilmiş , Robert Eqan tərəfindən nəzərdən keçirilmişdir

 Redaktorların qeydləriKredit: Pixabay/CC0 Public Domain

Texas Universitetinin MD Anderson Xərçəng Mərkəzinin tədqiqatçılarının apardığı yeni araşdırmaya görə , immun nəzarət nöqtəsi terapiyasına başladıqdan sonra 100 gün ərzində mRNA əsaslı COVID peyvəndi alan xərçəng xəstələrinin müalicəyə başlamasından üç il sonra sağ qalma ehtimalı iki dəfə çox idi.

2019-cu ilin avqustundan 2023-cü ilin avqustuna qədər müalicə olunan 1000-dən çox xəstəni əhatə edən bu tapıntılar bu gün 2025-ci il Avropa Tibbi Onkologiya Cəmiyyətinin ( ESMO ) Konqresində təqdim olunub. Tədqiqata MD, Ph.D Steven Lin rəhbərlik etmişdir. Radiasiya Onkologiyası professoru və Adam Grippin, MD, Ph.D., Radiasiya Onkologiyası üzrə baş rezident.

“Bu tədqiqat göstərir ki, kommersiyada mövcud olan mRNA COVID vaksinləri xəstələrin immun sistemlərini xərçəngi aradan qaldırmaq üçün öyrədə bilər” dedi Grippin. “İmmun nəzarət nöqtəsi inhibitorları ilə birləşdirildikdə , bu peyvəndlər xərçəng xəstələri üçün sağ qalmada kütləvi yaxşılaşma ilə əlaqəli güclü antitümör immun cavabları yaradır.”

mRNT peyvəndlərinin güclü immun aktivatorları olmasının kəşfi Grippinin Florida Universitetində doktorant, MD, Ph.D. Elias Sayourun laboratoriyasında aspirantura işi zamanı apardığı tədqiqat nəticəsində əldə edilib. Grippin və Sayour beyin şişləri üçün fərdiləşdirilmiş mRNT əsaslı xərçəng peyvəndi hazırlayarkən , mRNT vaksinlərinin mRNT birbaşa şişləri hədəf almadığı halda belə, xərçəng hüceyrələrini aradan qaldırmaq üçün immunitet sistemini öyrətdiyini aşkar etdilər .

Bu tapıntı digər növ mRNA vaksinlərinin də eyni təsirə malik ola biləcəyi fərziyyəsinə səbəb oldu və mRNA əsaslı COVID vaksinlərinin təsdiqi və istifadəsi bu fərziyyəni sınaqdan keçirmək imkanı yaratdı. Lin və Grippin mRNA COVID peyvəndi alan MD Anderson xəstələrinin bu peyvəndləri almayanlardan daha uzun yaşayıb-yaşamadıqlarını retrospektiv şəkildə öyrənmək üçün böyük bir səy göstərdilər.

Klinik məlumatları izah etməyə kömək edə biləcək iş mexanizmlərini daha yaxşı başa düşmək üçün hər iki qurumdakı Lin və Sayour laboratoriyaları preklinik modelləri öyrəndilər. Onlar kəşf etdilər ki, mRNA vaksinləri həyəcan siqnalı kimi işləyir və xərçəng hüceyrələrini tanımaq və onlara hücum etmək üçün bədənin immun sistemini yüksək həyəcan vəziyyətinə gətirir.

Buna cavab olaraq, xərçəng hüceyrələri immun hüceyrələrə qarşı müdafiə mexanizmi kimi işləyən immun nəzarət nöqtəsi proteini PD-L1 istehsal etməyə başlayır. Xoşbəxtlikdən, bir neçə immun nəzarət nöqtəsi inhibitorları PD-L1-ni bloklamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur və bu müalicələr üçün xərçəngə qarşı immunitet sistemini açmaq üçün mükəmməl bir mühit yaradır.

Bu preklinik müşahidələr klinik tədqiqatlarda da öz əksini tapmışdır. Müstəntiqlər oxşar mexanizmləri, o cümlədən sağlam könüllülərdə immun aktivləşdirmə və COVID mRNA peyvəndi alan xəstələrdə şişlər üzərində PD-L1 ifadəsinin artmasını tapdılar.

Mexanizmlər hələ tam başa düşülməsə də, bu tədqiqat göstərir ki, COVID mRNA vaksinləri xərçəngə qarşı immun reaksiyalarını yenidən proqramlaşdırmaq üçün güclü vasitələrdir.

“İşimizin həqiqətən həyəcan verici hissəsi ondan ibarətdir ki, o, geniş yayılmış, ucuz vaksinlərin müəyyən immun terapiyanın effektivliyini kəskin şəkildə artırmaq potensialına malik olduğunu göstərir” dedi Grippin. “Ümid edirik ki, mRNA vaksinləri yalnız immunoterapiya ilə müalicə olunan xəstələrin nəticələrini yaxşılaşdırmaqla yanaşı, müalicəyə davamlı xəstəliyi olan xəstələrə də bu müalicələrin faydalarını gətirə bilər.”

Hal-hazırda bu tapıntıları təsdiqləmək və COVID mRNA vaksinlərinin immun nəzarət nöqtəsi inhibəsi alan xəstələr üçün standart qayğının bir hissəsi olub-olmadığını araşdırmaq üçün çox mərkəzli, randomizə edilmiş III Faza sınaqları hazırlanır.

Bu tədqiqat immunoterapiya müalicəsinə başladıqdan sonra 100 gün ərzində mRNT peyvəndi almış xəstələri qiymətləndirən bir neçə xərçəng növündən çoxlu kohortları əhatə etdi.

Birinci qrupda, peyvənd edilmiş kiçik hüceyrəli olmayan ağciyər xərçəngi olan 180 xəstənin orta sağ qalma müddəti peyvənd almayan 704 xəstədə 20,6 ay olduğu halda, 37,33 ay təşkil etmişdir. Metastatik melanoma olan xəstələrin kohortunda peyvənd almayan 167 xəstədə orta sağ qalma 26,67 ay idi, lakin peyvənd alan 43 xəstədə bu göstərici hələ əldə edilməmişdir ki, bu da əhəmiyyətli yaxşılaşmanın olduğunu göstərir.

Əhəmiyyətli odur ki, sağ qalma ilə bağlı bu təkmilləşdirmələr immunoloji cəhətdən “soyuq” şişləri olan xəstələrdə daha çox özünü göstərdi, onların immunoterapiyaya yaxşı cavab verməsi gözlənilməzdi. Şişlərində çox aşağı PD-L1 ifadəsi olan bu xəstələr, COVID peyvəndinin alınması ilə üç illik ümumi sağ qalmada təxminən beş dəfə yaxşılaşma yaşadılar.

Peyvəndin istehsalçısı, dozaların sayı və xəstələrin MD Andersonda müalicə alması kimi müstəqil amilləri nəzərə alanda belə tapıntılar ardıcıl idi.

Jurnal məlumatı: Təbiət Texas Universiteti MD Anderson Xərçəng Mərkəzi tərəfindən təmin edilmişdir