Gündəlik həyatda sürətli yüksəlişi sayəsində süni intellekt (AI) texnologiyası sosial elm adamları üçün getdikcə daha çox aktuallaşır. Penn State tədqiqatçılarının rəhbərlik etdiyi bir qrup müxtəlif sosial elm ədəbiyyatını nəzərdən keçirdi və araşdırmaların çox vaxt süni intellektə fərqli şəkildə müəyyən edildiyini aşkar etdi. Tədqiqatçılar bu sahələrdən və kompüter elmlərindən bəzilərini götürərək vahid tərif və çərçivə yaratdılar ki, onlar bütün fənlər arasında uyğunlaşacağına ümid edirlər.

Penn Ştatdakı Donald P. Bellisario Kommunikasiya Kollecində Media effektləri və süni intellekt üzrə görkəmli professor Homero Gil de Zuniqa bu tərifin başlanğıc nöqtəsi olduğunu söylədi. O, məqsədyönlü şəkildə genişdir, ona görə də həm süni intellekt inkişaf etdikcə uyğunlaşa, həm də tədqiqatçılar arasında fənlərarası əməkdaşlığı gücləndirə bilər.

Aşağıdakı sual-cavabda Gil de Zuniqa tərəfindən müzakirə edilən iş həmmüəlliflər Bellisario Kollecinin doktorantı Timilehin Durotoye və Madrid III Karlos Universitetinin dosenti Manuel Qoyanes ilə birlikdə Siyasi Əlaqə jurnalında dərc olunub .

Xüsusilə sosial elmlər üçün süni intellektin tərifinə ehtiyacı necə müəyyən etdiniz?

Aydındır ki, bu gün cəmiyyətdə AI güclənir. Bu, artıq təkcə elmi deyil. Onun bütün vətəndaşlar üçün insani əsası var. Yaşadığınız ölkədən asılı olmayaraq, süni intellekt getdikcə vacib olur. Kompüter alimləri üçün bu, onilliklərdir. Ancaq gündəlik həyata necə inteqrasiya olunacağını düşünən bizlər üçün süni intellekt hələ başlanğıc mərhələsindədir. Beləliklə, kompüter elmlərindən başlayaraq, AI haqqında yazılanlardan fərqli təriflər topladıq. Həmmüəlliflərim və mən AI-nin nə olduğu və nə ola biləcəyi ilə bağlı geniş konsensus olmadığını gördük. Biz başa düşdük ki, təriflər konkret deyil və tez-tez müəyyən bir sənədin işinə uyğun olaraq müəyyən edilir.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=135&slotname=8188791252&adk=2329133447&adf=780081655&pi=t.ma~as.8188791252&w=540&fwrn=4&lmt=1709708030&rafmt=11&format=540×135&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-03-artificial-intelligence-disciplines.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTIyLjAuNjI2MS45NSIsbnVsbCwwLG51bGwsIjY0IixbWyJDaHJvbWl1bSIsIjEyMi4wLjYyNjEuOTUiXSxbIk5vdChBOkJyYW5kIiwiMjQuMC4wLjAiXSxbIkdvb2dsZSBDaHJvbWUiLCIxMjIuMC42MjYxLjk1Il1dLDBd&dt=1709622688484&bpp=1&bdt=-M&idt=381&shv=r20240228&mjsv=m202402270101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Dc427a95240520ea0%3AT%3D1709622637%3ART%3D1709707755%3AS%3DALNI_MaHOcFGaaKgnJGvTPtZ8BuHySTqbA&gpic=UID%3D00000d697189b40a%3AT%3D1709622637%3ART%3D1709707755%3AS%3DALNI_MYv7av28k1cztVHCMyZG92y_vcg9Q&eo_id_str=ID%3D50b4086056e0d911%3AT%3D1709622637%3ART%3D1709707755%3AS%3DAA-AfjbysKonFq90BPuiiQ8ywV95&prev_fmts=0x0%2C1519x695&nras=2&correlator=8028507211224&frm=20&pv=1&ga_vid=1702583055.1709622636&ga_sid=1709622689&ga_hid=1060309999&ga_fc=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=864&u_w=1536&u_ah=816&u_aw=1536&u_cd=24&u_sd=1.25&dmc=8&adx=395&ady=2077&biw=1519&bih=695&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759875%2C44759926%2C44759842%2C31081586%2C44795921%2C95322746%2C95325753%2C95321867%2C95324160%2C95326436%2C31078663%2C31078665%2C31078668%2C31078670&oid=2&pvsid=58379855295100&tmod=606337107&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fscience-news%2F&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1536%2C0%2C0%2C0%2C1536%2C695&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=0&td=1&psd=W251bGwsbnVsbCwibGFiZWxfb25seV8xIiwxXQ..&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=M

Tədqiqatınızdan ortaya çıxan tərif nədir?

Our definition says, AI is the tangible real-world capability of non-human machines or artificial entities to perform, task solve, communicate, interact and logically act akin to biological humans.

How does your definition for AI differ from a discipline outside the social sciences?

If someone is writing a study on Alexa, they might define artificial intelligence in a very particular way. For example, they may say AI is a machine that performs smart tasks. Or they may base it on the system’s ability to interpret external data. When it comes to journalism and communication, the definitions might abandon the machine and instead define AI as a set of algorithms designed to generate and distribute media, text and images. So, that’s why we wanted to combine all of these definitions and generate something that will work across disciplines.

Is the idea that interdisciplinary connections will be easier to make among researchers from different disciplines because they will have a shared definition for AI?

Exactly. If I’m from communication, it is going to work for me. We started with computer science, so our definition and framework are going to work for me if I’m a researcher from computer science. We read as much as possible about AI coming from many diverse fields of inquiry. Our hope is that when you’re talking with any person from these areas, it will work. And I know that our working framework is not very exhaustive, but what we wanted to facilitate was a condition to say that if you’re using this definition in your theory, it will work. This is just a foundation. You can complicate it much more if you want, but this is a theory that’s going to work for everyone. The rationale is that this is a launching pad or steppingstone for doing AI research.

When you mention framework, you’re talking about the study’s evaluation of AI performance and AI autonomy. Can you expand on those terms and how they work together with your AI definition?

Beyond the definition, we constructed a simplistic theory in which we divided the two main dimensions of working with AI. One is the idea of how machines perform, and the other is how autonomous they are, meaning how well they can complete tasks with as little human input as possible. Any given intelligent entity will have different levels of performance by creating or performing certain tasks or predicting things, which is what AI does. So, we discuss three levels of performance and three levels of autonomy.

Beləliklə, məsələn, insanlar kimidir. Bəzi süni intellektlər çox ağıllıdır, çoxlu tapşırıqları yerinə yetirə bilir və yüksək səviyyəli muxtariyyətə malikdir. Bəziləri o qədər də muxtar olmaya bilər və bizdən daha çox məlumat tələb edə bilər. Bu ölçülərə və performans səviyyələrinə əsaslanaraq, siz istənilən növ AI haqqında düşünməyə başlaya və onu istənilən növ AI tədqiqatına tətbiq edə bilərsiniz. Oradan əminəm ki, daha çox nəzəriyyə sonda əlçatan və faydalı olacaq. Beləliklə, bu tərif və çərçivə ilə biz topu yuvarlayırıq.

AI çox tez dəyişir. Uyğunlaşdırıla və ya üzərində qurula bilən tərif və çərçivəyə malik olmaq gələcək tədqiqatlar üçün faydalı olacaqmı?

Bəli, dəqiq. Unutmayın ki, süni intellektin təkamülü insanlarla münasibətdən asılıdır, çünki süni intellekt bizim ona təklif etdiyimiz və ondan tələb etdiyimiz şeyi edəcək. Onunla necə qarşılıqlı əlaqədə olduğumuzu öyrənməliyik, çünki AI-ni maksimum imkanlarına qədər sıxmasanız, onda AI eyni səviyyədə qalacaq. Bu, AI-nin çox maraqlı xüsusiyyətidir. Sadəcə onun nə edə biləcəyi deyil, bizim onunla nə edə biləcəyimizdir. Süni intellektlərin partlamasını görəcəyik. Bu texnologiyanın cəmiyyətə potensial təsiri böyükdür. Hərtərəfli tərif və nəzəri çərçivə yaratmaqla bu tədqiqat gələcək irəliləyişlərə və süni intellektin insan cəmiyyətindəki rolunun daha dərindən dərk edilməsinə yol açır.