ABŞ-da yerüstü və peyk müşahidələri göstərir ki, yazda artan polen konsentrasiyası daha çox buludlu buz və daha çox yağıntıya səbəb olur – hətta mənfi 15 ilə mənfi 25 dərəcə Selsi arasında olan temperaturda.

Tədqiqatın aparıcı müəllifi, meteoroloq Dr. Yan Kretzşmar deyir: “Bu, polenin buz nüvəsi rolunu oynadığını, buludlarda suyun donma temperaturuna təsir etdiyini və yağıntıları təşviq etdiyini göstərən laboratoriya nəticələri ilə təsdiqlənir “. Bu buz nüvəli hissəciklər (INP) olmadan buludlardakı su yalnız mənfi 38 dərəcədən aşağı temperaturda donur. Tapıntılar Environmental Research Letters jurnalında dərc olunub .

Leypsiqdəki nəzəri meteorologiya professoru və sözçüsü həmmüəllif, professor Johannes Quaas deyir: “Nəfəs alan təbiət mükəmməllik çoxluğu layihəsində biz bu təsirin laboratoriyadan kənarda aşkar edilib-edilmədiyini və iqlim dəyişikliyi və biomüxtəlifliyin itkisinə necə təsir etdiyini soruşduq” Nəfəs alan təbiət konsorsiumunun.

Qlobal miqyasda polenin buz əmələ gəlməsinə təsiri, məsələn, tozla müqayisədə nisbətən kiçikdir, lakin regional və mövsümi miqyasda əhəmiyyətlidir. Xüsusilə yaz aylarında çoxlu miqdarda polen buraxılır, atmosferə qalxır və soyuq hava təbəqələrinə daxil olur.

Kretzschmar belə izah edir: “Ölçüsünə görə tozcuqlar atmosferdə qısa müddət qalır. Bizim araşdırmamız nəmli şəraitdə polen parçalandıqda əmələ gələn daha kiçik polen parçalarının əhəmiyyətini vurğulayır. Bu kiçik hissəciklər havada daha uzun müddət qalır və, kifayət qədər miqdarda soyuq atmosfer təbəqələrinə daxil ola bilər və burada buz əmələ gəlməsinə səbəb olur.”

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=1857921027&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1726653514&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-09-pollen-affects-cloud-formation-precipitation.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTI4LjAuNjYxMy4xMzgiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siQ2hyb21pdW0iLCIxMjguMC42NjEzLjEzOCJdLFsiTm90O0E9QnJhbmQiLCIyNC4wLjAuMCJdLFsiR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEyOC4wLjY2MTMuMTM4Il1dLDBd&dt=1726653187003&bpp=1&bdt=130&idt=89&shv=r20240912&mjsv=m202409120101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Ddd084782a3980897%3AT%3D1725971170%3ART%3D1726653356%3AS%3DALNI_Ma1uv12HX_ctV-7loP2Dla_dLGslw&eo_id_str=ID%3D6cdee71e935b6dcb%3AT%3D1725971170%3ART%3D1726653356%3AS%3DAA-AfjZEH1DAbfRV50frmhACTroQ&prev_fmts=0x0&nras=1&correlator=3370750565774&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=1912&biw=1903&bih=911&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759876%2C44759927%2C44759837%2C44795922%2C95342765%2C95342338&oid=2&pvsid=3970284164516211&tmod=1616694842&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fsort%2Fdate%2Fall%2Fpage2.html&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C911&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=0&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=M

İqlim dəyişikliyi polen təsirini gücləndirir – biomüxtəliflik əsas amildir

Antropogen iqlim dəyişikliyi çiçək tozcuqları mövsümünün başlanğıcını dəyişir, onu uzadır və havada tozcuqların konsentrasiyasını artırır. Bu tendensiyaların əsrin sonuna qədər güclənəcəyi gözlənilir ki, bu da daha tez-tez və intensiv yerli yağıntılara səbəb ola bilər.

Tədqiqatın daha bir aspekti biomüxtəlifliyin əhəmiyyətidir. Bir çox bitki növləri hər yaz eyni vaxtda çoxlu miqdarda polen buraxır ki, bu da buludların əmələ gəlməsinə və atmosferdəki buz hissəciklərinin miqdarına təsir göstərir. Bu qarşılıqlı təsirlər tozcuqların iqlim təkamülündə rolunu daha yaxşı başa düşmək və bunu gələcək iqlim modellərinə daxil etmək üçün əlavə tədqiqatlar tələb edir.

Kretzschmar deyir ki, “tozcuqların təsirini və onun iqlimlə necə qarşılıqlı əlaqəsini düzgün simulyasiya edə bilsək, daha dəqiq proqnozlar verə biləcəyik”.

Tədqiqata Leypsiq Universitetinin Meteorologiya İnstitutu, Leybniz Troposfer Tədqiqatları İnstitutu (TROPOS), Almaniyanın İnteqrativ Biomüxtəliflik Araşdırmaları Mərkəzi (iDiv) Halle-Jena-Leypsiq və Maks Plank Biogeokimya İnstitutu cəlb olunub.

Ətraflı məlumat: Jan Kretzschmar və digərləri, Ağaclardan yağışa: buludların buzlaşmasının və polenlə yağıntıların artması, Ətraf Mühitin Tədqiqat Məktubları (2024). DOI: 10.1088/1748-9326/ad747a

Jurnal məlumatı: Ətraf Mühitin Tədqiqat Məktubları 

Leipzig Universiteti tərəfindən təmin edilmişdir