Kornell ekspertizasının rəhbər tutduğu beynəlxalq dəniz tədqiqat qrupu 2011-ci ildə Yaponiyanı viran qoyan Tohoku zəlzələsi zamanı qırılan plitə sərhəd qırğını araşdırmaq üçün iddialı qazma layihəsini uğurla başa çatdırdı.

Ekstremal suyun 7 kilometr dərinliyində komanda, dəniz dibinin təxminən 1 kilometr altındakı qırıqla kəsişən dənizaltı quyu rəsədxanası da daxil olmaqla, bir sıra dərin quyuları qazmaq üçün Yapon qazma gəmisi Chikyu-dan istifadə etdi. Onlar həmçinin, geofiziki karotaj və karotaj işləri apardılar və nasazlığın üzərindəki əvvəlki rəsədxanada temperatur sensorlarını yenidən quraşdırdılar – bu, əvvəllər belə dərinliklərdə heç vaxt görülməmiş bir müvəffəqiyyətdir.

Devid Kroll Sesquicentennial Təqaüdçüsü və Cornell Engineering-də yer və atmosfer elmləri üzrə dosent Patrick Fultona görə, komandanın geoloji və hidroloji sınaqları subduksiya zonaları haqqında anlayışı artıracaq və böyük zəlzələlərə və sunamilərə daha yaxşı hazırlığa gətirib çıxaracaq. -rəsədxanalar üzrə baş alim və layihənin elmi rəhbəri.

“Bu layihə ilə bağlı əsas texniki problem odur ki, biz 7 kilometr suyun dərinliyindəyik və sonra daha bir kilometr yerin altına giririk və bu, çox dərin sudur. Bu ekstremal suyun dərinliyində işləyə biləcək çoxlu gəmi yoxdur. “, Fulton dedi. “Bu, bir növ NASA missiyasına bənzəyir.”

Fulton eyni zamanda Kornell Universitetinin Buruq Rəsədxanasında (CUBO), İthaka şəhərciyinin dərinliklərində yerləşən qayanın temperaturunu, keçiriciliyini və digər xüsusiyyətlərini birbaşa öyrənmək üçün bir platforma olan Yer Mənbəsi İstiliyi ilə kampusun istiləşməsinin həyat qabiliyyətini araşdırmaq platforması kimi xidmət etmişdir.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=4054963813&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1736226592&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2025-01-ultra-deep-drilling-reveals-mysteries.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTkuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTMxLjAuNjc3OC4yMDUiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEzMS4wLjY3NzguMjA1Il0sWyJDaHJvbWl1bSIsIjEzMS4wLjY3NzguMjA1Il0sWyJOb3RfQSBCcmFuZCIsIjI0LjAuMC4wIl1dLDBd&dt=1736226592740&bpp=1&bdt=56&idt=98&shv=r20241212&mjsv=m202501030201&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Df22668bce9793ae4%3AT%3D1735196613%3ART%3D1736226463%3AS%3DALNI_Mb4Xpwl1SO1AcvqroR6xccDm_sheQ&gpic=UID%3D00000f7c5320f40b%3AT%3D1735196613%3ART%3D1736226463%3AS%3DALNI_Mb1dz_DHiT2yDzXLMaB9CDkQl4XGg&eo_id_str=ID%3Dcdf7f2f01784f52d%3AT%3D1735196613%3ART%3D1736226463%3AS%3DAA-Afjb8kbeupLLyQ0QHQmZxpM4v&prev_fmts=0x0&nras=1&correlator=7507832744000&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=3&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=1838&biw=1903&bih=945&scr_x=0&scr_y=0&eid=31089336%2C31089477%2C95347432&oid=2&pvsid=3675282274179345&tmod=212863399&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fpage2.html&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C1920%2C1032%2C1920%2C945&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=1&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=103

Rəsmi olaraq Beynəlxalq Okean Kəşf Proqramının (IOPD) Yaponiya Xəndəyində Sunamigen Sürüşmənin İzlənməsi ( JTRACK ) layihəsi kimi tanınan qazma ekspedisiyası 2012-ci ildə Fulton və IODP ilk dəfə Yaponiya xəndəyinə necə getdiyini öyrənmək üçün analoji səy göstərdi. və burada 9,1 bal gücündə zəlzələ – indiyə qədərki ən böyük zəlzələlərdən biri qeydə alınmışdır.

Bu qırılma zamanı çatın ən dayaz hissəsi 50-60 metr sürüşdü və “dəniz dibinin özü bir-iki dəqiqə ərzində yarım futbol meydançasının şərqə doğru tullandı” və bu, hər kəsdən daha böyük olan fəlakətli sunamiyə səbəb oldu. Fultona görə gözlənilir.

Tədqiqatçılar zəlzələdən dərhal sonra nasazlığın xüsusiyyətlərini və şərtlərini öyrənərək, belə əhəmiyyətli bir qırılmaya nəyin səbəb olduğunu və nə üçün proqnozlaşdırmağın bu qədər çətin olduğunu müəyyən etməyə çalışdılar. Ancaq komanda cavab almaq üçün çox uzun və dərinliklərə getməli idi.

“Biz bunu 2012-ci ildə etməmişdən əvvəl heç kim həqiqətən belə həddindən artıq suyun dərinliyində bir kilometr yeraltı qazmağa cəhd etməmişdi, nəinki rəsədxana tikmək və ya orada olanları xarakterizə etmək üçün geofiziki alətlər yerləşdirmək bir yana,” Fulton dedi.

Rəsədxana komandaya zəlzələ zamanı nasazlıqda sürtünmənin qızdırılması nəticəsində yaranan anomal istilik siqnalını aşkar edərək, qırılma daxilindəki şəraitə yaxından nəzər salıb. Unikal məlumatlar xətanın çox zəif olduğunu göstərirdi. Rəsədxana həmçinin, artçı zəlzələlər zamanı nasazlıqların və qırılmaların necə açıldığını, onların vasitəsilə su bulaqlarının hərəkət etdiyini və nəticədə sistem daxilindəki gərginlik şəraitini dəyişdirdiyini də aşkar edib.

Gündəlik anlayışlar üçün Phys.org-a etibar edən 100.000-dən çox abunəçi ilə elm, texnologiya və kosmosda ən son yenilikləri kəşf edin . Pulsuz xəbər bülleteni üçün qeydiyyatdan keçin və mühüm nailiyyətlər, innovasiyalar və tədqiqatlar haqqında gündəlik və ya həftəlik yeniliklər əldə edin .Abunə ol

“Beləliklə, indi, 12 il sonra, geriyə dönsək, aşağı enən boşqab hələ də ildə təxminən 10 santimetrlə hərəkət edir. O, müəyyən ləkələrdə ilişibmi? Qüsur stress yaratmağa başlayıb ki, bəlkə də dayaz hissə ola bilər. Biz bu proseslərin necə inkişaf etdiyini görmək istəyirik”, Fulton deyib. “Bütün bunlar – karotaj, karotaj və rəsədxana qeydləri – biz 12 il əvvəlin kiçik hissələrini edə bildik; indi biz bütün nasazlıqların və qırıqların daha dərin xarakteristikası etmək, həmçinin daxil olan boşqab aşağı düşməzdən əvvəl baxmaq istəyirik. “

Sentyabrda alim və mühəndislərdən tutmuş qazmaçılara və fəhlələrə qədər təxminən 150 nəfərlik heyət Çikyuya minərək səngərə qayıtdı. Onlar əvvəllər ərazidə bir quyu rəsədxanası qurduqlarına baxmayaraq, nasazlığı qazmaq hətta təcrübəli komanda ilə də asanlaşmır.

“Böyük problem çuxura yenidən daxil olmaqdır. Qazma ucunun yerə daxil olması üçün nə mühərrik, nə də uzaqdan idarəetmə kimi bir şey yoxdur” dedi Fulton. “Əvəzində bütün polad borular gəminin altındakı yaş spagetti əriştəsinə bənzəyir.”

İşıqları olan fiberoptik kabel, sonar və dəniz dibinə endirilən sualtı televiziya kamerasının köməyi ilə gəmi doğru yerə dəyənə qədər altındakı qazma borusunu yelləyərək irəli-geri sürüşdü.

“Bu, saatlarla çəkə bilər. Və sonra biz çuxurun üstündə olanda “indi, indi, indi” deyirik. Qazmaçılar isə borunu endirirlər”, Fulton bildirib. “Ölçülər baxımından bu, Empire State Building-in zirvəsindən iynə keçirməyə bənzəyir”.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=188&slotname=8188791252&adk=1687169288&adf=3096487112&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1736226656&rafmt=11&format=750×188&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2025-01-ultra-deep-drilling-reveals-mysteries.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTkuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTMxLjAuNjc3OC4yMDUiLG51bGwsMCxudWxsLCI2NCIsW1siR29vZ2xlIENocm9tZSIsIjEzMS4wLjY3NzguMjA1Il0sWyJDaHJvbWl1bSIsIjEzMS4wLjY3NzguMjA1Il0sWyJOb3RfQSBCcmFuZCIsIjI0LjAuMC4wIl1dLDBd&dt=1736226592740&bpp=1&bdt=56&idt=114&shv=r20241212&mjsv=m202501030201&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Df22668bce9793ae4%3AT%3D1735196613%3ART%3D1736226463%3AS%3DALNI_Mb4Xpwl1SO1AcvqroR6xccDm_sheQ&gpic=UID%3D00000f7c5320f40b%3AT%3D1735196613%3ART%3D1736226463%3AS%3DALNI_Mb1dz_DHiT2yDzXLMaB9CDkQl4XGg&eo_id_str=ID%3Dcdf7f2f01784f52d%3AT%3D1735196613%3ART%3D1736226463%3AS%3DAA-Afjb8kbeupLLyQ0QHQmZxpM4v&prev_fmts=0x0%2C750x188%2C1005x124&nras=2&correlator=7507832744000&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=3&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=447&ady=4281&biw=1903&bih=945&scr_x=0&scr_y=501&eid=31089336%2C31089477%2C95347432&oid=2&psts=AOrYGskyqkX9qibOKamc8dW69OamBMep7ueWmfafVzNmhDv9jyC0NpIQjQ3uhrDIq2AmFoRWw3n3Nc-mIJaG-wJdoWbQgMr9%2CAOrYGslU63K2b4xrK5hsJBvuimin0bOh3VJXFOft6CYx9Y2MsHTbkwncpRwa4THcnbRUipFAJT5sgXP_3dTXJcFTOrzAAb1apDgs0NxOyDjhdchmdw04lw&pvsid=3675282274179345&tmod=212863399&uas=1&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fpage2.html&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C1920%2C1032%2C1920%2C945&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=1&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=3&uci=a!3&btvi=3&fsb=1&dtd=63929

Mövqeyində olduqdan sonra onlar nasazlıq boyunca 900 metrdən çox qazdılar, sonra qırıqlar və sürtünmə istiliyini ölçmək üçün ultra həssas sensorlar olan uzun polad boru olan rəsədxananı tikdilər və quraşdırdılar.

“Hazırda baxdığımız bir çox şey nasazlıq zonasının hidrologiyasını, sistemin santexnikasını anlamağa çalışır” dedi Fulton. “Düşünürəm ki, son 12 il ərzində biz hidrologiyanın nasazlıq boyunca bəzi yerlərin sadəcə sürünərək sürünməsi və ya zəlzələlərdə ilişib qalması və nəhayət qopması ilə necə əlaqəli olduğu haqqında çox şey öyrəndik.”

Okean təzyiqi altında partlamaması üçün titanla örtülmüş sensorları quraşdırmaq və sonra götürmək üçün komanda quyu ağzını örtən və ona bərkidilən bir növ tərs huni dizayn etdi. Qazma borusundan keçmək üçün sensorlarla birlikdə bucurqad endirildi.

Qrup həmçinin tədqiqatçılara yeraltı mövcud gərginlik şəraitini müəyyən etməyə imkan verəcək logging kimi tanınan bir proses vasitəsilə geofiziki məlumatların toplanması üçün nasazlığı araşdırdı. Daha sonra onlar qırılma zonasından və daxil olan Sakit okean plitəsindən , qırağın altından və xəndəyin içərisinə enməzdən əvvəl dənizdən daha uzaqda yerləşən sahədən nüvə nümunələri götürdülər. Layihə dekabr ayında yeni, daha da dərin quyu rəsədxanasının tikintisi ilə başa çatdı .

Fulton topladıqları məlumatların qarşıdakı illərdə bir sıra tədqiqat sənədləri yaradacağını gözləyir.

“Bu, böyük bir layihədir. Bizdə Europa Clipper-in büdcəsi yoxdur, amma məncə, bu, bu cür üslubdadır” dedi Fulton. “Bir çox böyük zəlzələ elmi və zəlzələ fizikası bilikləri əvvəlki ekspedisiyamızdan gəldi. Biz ora qayıtdıq və artıq çox şey öyrənirik.”

Cornell Universiteti tərəfindən təmin edilmişdir