Ekoloji təmiz becərməni təşviq etmək üçün zərərvericilərə qarşı mübarizənin təbii formalarından istifadə edərək, üzvi əkinçilik tez-tez qida istehsalı üçün daha davamlı həll yolu kimi təqdim olunur.

Lakin cümə axşamı Science jurnalında dərc edilən yeni bir araşdırma göstərir ki, üzvi əkin sahələrinin genişləndirilməsi ətrafdakı qeyri-üzvi sahələrdə pestisidlərin istifadəsinin artmasına gətirib çıxara bilər ki, bu da bəzi ekoloji faydaları kompensasiya edir.

Tədqiqatçıların fikrincə, üzvi təsərrüfatlar bir araya toplanarsa və coğrafi olaraq adi təsərrüfatlardan ayrılarsa, bu zərərli “yayılma effektləri” azaldıla bilər.

Santa Barbara, Kaliforniya Universitetinin aparıcı müəllifi Ashley Larsen, “Siyasət orqanik kənd təsərrüfatının miqdarını artırmağa yönəlməsinə baxmayaraq, orqanik kənd təsərrüfatının ətraf mühitə necə təsir etdiyinə dair əsas bilik boşluqları qalır” dedi.

Üzvi əkinçilik təcrübələri ümumiyyətlə torpaq və suyun keyfiyyəti kimi ətraf mühit şəraitini yaxşılaşdırsa da , qarşılıqlı təsirlər çox yaxşı başa düşülmür.

Məsələn, üzvi sahələr həşəratları, məsələn, quşları, hörümçəkləri və yırtıcı böcəkləri və daha az zərərvericiləri ovlayan daha faydalı növlərə sahib ola bilər. Yaxud, kimyəvi pestisidlərin və geni dəyişdirilmiş toxumların olmaması onların daha çox zərərvericiləri ehtiva etməsi deməkdir.

Bunu tapmaq üçün Larsen və həmkarları yeddi il ərzində Kaliforniyanın Kern qraflığında təxminən 14.000 sahə üzrə məlumatları təhlil etdilər.

Kern County üzüm, qarpız, sitrus meyvələri, pomidor, kartof və sair daxil olmaqla yüksək qiymətli məhsullar istehsal edir, bu da onu ABŞ-ın ən qiymətli məhsul istehsal edən bölgələrindən birinə çevirir.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=135&slotname=8188791252&adk=2329133447&adf=780081655&pi=t.ma~as.8188791252&w=540&fwrn=4&lmt=1711992079&rafmt=11&format=540×135&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-03-unintended-farming.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTAuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTIzLjAuNjMxMi44NiIsbnVsbCwwLG51bGwsIjY0IixbWyJHb29nbGUgQ2hyb21lIiwiMTIzLjAuNjMxMi44NiJdLFsiTm90OkEtQnJhbmQiLCI4LjAuMC4wIl0sWyJDaHJvbWl1bSIsIjEyMy4wLjYzMTIuODYiXV0sMF0.&dt=1711992079409&bpp=1&bdt=231&idt=190&shv=r20240327&mjsv=m202403250101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3D5d346f5e5cc96c83%3AT%3D1711816817%3ART%3D1711991854%3AS%3DALNI_MZdbuKX3JkLTYIASzwYTqXQsnfO5g&gpic=UID%3D00000d8601a1b778%3AT%3D1711816817%3ART%3D1711991854%3AS%3DALNI_MaQelh7liNnsBkMosJkThXBNbKuJw&eo_id_str=ID%3D3c61c6284063652a%3AT%3D1711816817%3ART%3D1711991854%3AS%3DAA-AfjZTZ5YTcMfFebI4RXZlGycf&prev_fmts=0x0&nras=1&correlator=3850198589671&frm=20&pv=1&ga_vid=1802142616.1711809852&ga_sid=1711992080&ga_hid=1630466616&ga_fc=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=900&u_w=1440&u_ah=860&u_aw=1440&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=347&ady=1950&biw=1423&bih=739&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759875%2C44759926%2C44759837%2C31082197%2C44795922%2C95325974%2C95326317%2C31082215%2C95322329%2C95328335%2C95321867%2C95328825%2C31078663%2C31078665%2C31078668%2C31078670&oid=2&pvsid=4252531123545845&tmod=371568581&uas=0&nvt=3&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fweekly-news%2Fpage2.html&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1440%2C0%2C1440%2C860%2C1440%2C739&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=1&td=1&psd=W251bGwsbnVsbCwibGFiZWxfb25seV80IiwxXQ..&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=201

Komanda pestisidlərin tətbiqi və sahənin üzvi sertifikatının olub-olmaması qeydləri ilə tarlaların və onlarda yetişdirilən məhsulların rəqəmsal xəritələrini birləşdirdi.

“Ətrafdakı üzvi əkinçilik ənənəvi sahələrdə pestisidlərin istifadəsinin artmasına gətirib çıxarır , eyni zamanda yaxınlıqdakı üzvi sahələrdə daha böyük azalmaya səbəb olur” dedi Larsen, təsiri ilk növbədə həşəratları hədəf alan insektisidlərdə göstərir.

Adi sahələrdə pestisidlərin səviyyəsi üzvi sahələrdən uzaqlaşdıqca azalırdı.

Tədqiqatçıların apardıqları daha az təfərrüatlı milli səviyyəli təhlilə əsaslanaraq, üzvi sahələr birlikdə qruplaşdırılsa, vəziyyət tamamilə düzəldilə bilərdi.

“Üzvi sahələrin məkan olaraq qruplaşdırılması və üzvi və şərti sahələrin məkanca ayrılması həm üzvi, həm də ənənəvi əkin sahələrinin ətraf mühitə təsirini azalda bilər” deyə komanda yekunlaşdırıb.

Maryland Universitetindən Erik Lichtenberg, əlaqəli bir şərhdə yazaraq, müəlliflərin fermerlərin pestisidlərlə bağlı qərarlarının yaxınlıqdakı üzvi sahələrin mövcudluğundan təsirləndiyini göstərdiyini söylədi, lakin bunun səbəbi tam aydın deyil.

Məhsulların dəyəri, onların zərərvericilərə qarşı həssaslığı və fermerlərin şəxsi risklərə dözümlülüyü çox güman ki, bütün rol oynayır.

“Hansı mobil zərərvericilərin iştirak etdiyi, landşaftda haradan yarandıqları və ya landşaft boyunca necə və niyə hərəkət etdikləri çox yaxşı başa düşülmür” deyən Lixtenberq bu sahədə daha çox araşdırma aparmağa çağırdı.

Ətraflı məlumat: Ashley E. Larsen et al, Üzvi kənd təsərrüfatının yaxınlıqdakı sahələrdə pestisidlərin istifadəsinə yayılması, Elm (2024). DOI: 10.1126/science.adf2572

Erik Lichtenberg, Üzvi əkinçiliyin girov təsirləri, Elm (2024). DOI: 10.1126/science.ado4083

Jurnal məlumatı: Elm