Jules Bernstein, Kaliforniya Universiteti – Riverside

Lisa Lock tərəfindən redaktə edilmiş , Robert Eqan tərəfindən nəzərdən keçirilmişdir

 Redaktorların qeydləriSalton dənizi və toz toplama saytlarının xəritəsi. Kredit: mSphere (2025). DOI:10.1128/msphere.00209-25 https://journals.asm.org/doi/10.1128/msphere.00209-25

Kaliforniyanın quruyan Salton dənizindən gələn toz təkcə pis qoxu vermir. UC Riverside-dən olan elm adamları tozla nəfəs almağın ağciyərlərin içərisində mikroskopik dünyanı tez bir zamanda yenidən formalaşdıra biləcəyini aşkar etdilər.

Genetik və ya bakterial xəstəliklərin ağciyər mikroblarına təsir göstərdiyi daha əvvəl sübut edilmişdir. Bununla belə, bu kəşf elm adamlarının xəstəlikdən çox ətraf mühitə məruz qalma nəticəsində belə dəyişiklikləri ilk dəfə müşahidə etdiklərini göstərir.

mSphere jurnalında dərc edilən tədqiqat göstərir ki, dayaz, dənizə çıxışı olmayan gölün yaxınlığında toplanan hava tozunun inhalyasiyası , sağlam olan siçanlarda həm mikrob mənzərəsini, həm də immun reaksiyalarını dəyişdirir.

UCR mikoloqu və tədqiqatın aparıcı müəllifi Mia Maltz, “Hətta canlı bakteriya və ya göbələkləri çıxarmaq üçün süzülmüş Salton dənizi tozu da ağciyərlərdə mikrobların sağ qalmasını dəyişdirir” dedi. “Bu, daxili mühitimizdə dərin dəyişikliklərə səbəb olur.”

Alimlər bağırsaq mikrobiomunu geniş şəkildə tədqiq edərək , onu həzm, toxunulmazlıq və hətta psixi vəziyyətlə əlaqələndiriblər. Bunun əksinə olaraq, ağciyər mikrobiomu daha az başa düşülür, baxmayaraq ki, ümumi sağlamlıq üçün getdikcə daha vacib görünür.

“Laboratoriya tədqiqatlarımız aşkar etdi ki, Salton dənizində yaranan toz xüsusilə ağciyərlərdə sağlamlığa əhəmiyyətli təsir göstərə bilər və bu, çox güman ki, yaxınlıqdakı icmalarda astmanın yüksək hallarının əsas amilidir” dedi David Lo, UCR-nin görkəmli biotibbi elmlər professoru və tədqiqat müəllifi.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=280&slotname=8188791252&adk=1645945215&adf=308666314&pi=t.ma~as.8188791252&w=750&fwrn=4&fwrnh=0&lmt=1761134143&rafmt=1&armr=3&format=750×280&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2025-10-toxic-salton-sea-triggers-lung.html&fwr=0&rpe=1&resp_fmts=3&wgl=1&aieuf=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTkuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTQxLjAuNzM5MC41NSIsbnVsbCwwLG51bGwsIjY0IixbWyJHb29nbGUgQ2hyb21lIiwiMTQxLjAuNzM5MC41NSJdLFsiTm90P0FfQnJhbmQiLCI4LjAuMC4wIl0sWyJDaHJvbWl1bSIsIjE0MS4wLjczOTAuNTUiXV0sMF0.&abgtt=6&dt=1761134143180&bpp=1&bdt=97&idt=71&shv=r20251020&mjsv=m202510200101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3Df22668bce9793ae4%3AT%3D1735196613%3ART%3D1761134007%3AS%3DALNI_Mb4Xpwl1SO1AcvqroR6xccDm_sheQ&gpic=UID%3D00000f7c5320f40b%3AT%3D1735196613%3ART%3D1761134007%3AS%3DALNI_Mb1dz_DHiT2yDzXLMaB9CDkQl4XGg&eo_id_str=ID%3D1241933dda87baba%3AT%3D1750839581%3ART%3D1761134007%3AS%3DAA-AfjZwPuiSAour3k16ZA1JtXua&prev_fmts=0x0&nras=1&correlator=1606814490261&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=4&u_h=1080&u_w=1920&u_ah=1032&u_aw=1920&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=448&ady=2041&biw=1905&bih=945&scr_x=0&scr_y=0&eid=95374047%2C31095336%2C95340253%2C95340255&oid=2&pvsid=8971840998200203&tmod=559802039&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2F&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1920%2C0%2C1920%2C1032%2C1920%2C945&vis=2&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&plas=164x742_l%7C164x742_r&bz=1&td=1&tdf=2&psd=W251bGwsbnVsbCxudWxsLDNd&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=281

Tədqiqatçılar real hava şəraitini təqlid edən ekspozisiya kamerasının dizaynı üzərində əməkdaşlıq ediblər. Komanda Salton dənizinə həm yaxın, həm də ondan uzaqda toz nümunələri topladı, sonra bir həftəlik sınaqlar zamanı siçanları aerozollaşmış hissəciklərə məruz qoydu.

Daha dərin təhlillərdən əvvəl də pis təsirlərlə bağlı bəzi ipuçları var idi.

“Salton dənizi sakinlərinin ətraf mühitin tənəffüs yoluxucu xəstəliklərlə əlaqəli olduğuna dair davamlı şübhələri var və laboratoriyamız çöldə tarla işlərində olarkən istiliyin, tozluluğun və kəskin havanın təsirini mütləq hiss etdi” dedi UCR aspirantı və məqalənin birinci müəllifi Talyssa Topacio.

UCR ətraf mühit mikrobioloqu və tədqiqat müəllifi Emma Aronson dedi: “Toz da yaxşı iy vermir”. “Biz onu laboratoriyada emal edəndə üfunət qoxusu ola bilərdi.”

Dəniz tozuna məruz qalan siçanlar arasında çoxalmış bakteriya növləri arasında hər ikisi tənəffüs yollarının iltihabı ilə əlaqəli olan Pseudomonas və Staphylococcus idi. Ən çox təsirə məruz qalan nümunələr, immun reaksiyalarını tetikleyen xarici membranlarında molekulyar qalıq olan LPS istehsal edən bakteriyalarla zəngin idi.

“Biz düşünürük ki, LPS kimi mikrob məhsulları iltihaba səbəb olanların bir hissəsidir” dedi Maltz. “Bu, ölü bakteriyaların kimyəvi barmaq izini nəfəs almağa bənzəyir.”

Bəzi toz nümunələri xüsusilə güclü idi. Bir halda, ağciyər immun hüceyrələrinin 60% -ə qədərində aqressiv iltihabı göstərən neytrofillərin aktivləşdirilməsinin markerləri var idi. Filtrlənmiş hava ilə nəfəs alan siçanlarda neytrofillərin səviyyəsi cəmi 10%-15% təşkil edirdi.

Gündəlik anlayışlar üçün Phys.org-a etibar edən 100.000-dən çox abunəçi ilə elm, texnologiya və kosmosda ən son yenilikləri kəşf edin . Pulsuz xəbər bülleteni üçün qeydiyyatdan keçin və mühüm nailiyyətlər, yeniliklər və tədqiqatlar haqqında gündəlik və ya həftəlik yeniləmələr əldə edin .

Aronson, tapıntıların ağciyər elmində uzun müddətdir mövcud olan fərziyyələrə qarşı olduğunu söylədi. “Biz kistik fibroz və ya infeksiyaları olan insanlarda bu cür mikrob dəyişikliklərini gördük” dedi. “Ancaq bu siçanların əvvəlcədən mövcud şərtləri yox idi. Bu, təmiz vərəq idi və hələ də baş verdi.”

Salton dənizinin göl yatağı qurumağa davam etdikcə, onun zəhərli çöküntülərinin çoxu havaya düşür. Tədqiqat qrupu oxşar mikrob dəyişikliklərinin yerli uşaqlarda baş verib-vermədiyini araşdırır.

“Zamanla tozla nəfəs almaq ağciyərdə xroniki təsirlərə səbəb ola bilər və ağciyər mikrobiomunun dəyişdirilməsi potensialına dair bu tədqiqatlar astma və digər xroniki xəstəliklərə səbəb ola biləcək faktorların müəyyən edilməsində mühüm ilk addımdır” dedi Lo.

Tədqiqat həm də daha geniş suallar doğurur. Toz ağciyər mikroblarını dəyişdirə bilərsə, tüstü, işlənmiş qaz və ya vaping aerozolları haqqında nə demək olar? Tədqiqatçılar digər məruz qalmaların oxşar pozulmalara səbəb olub-olmadığını yoxlamağı planlaşdırırlar.

Bu tədqiqat Maltzın dörd il ərzində mikrob DNT-ni ev sahibi toxumasından təcrid etmək üçün inkişaf etdirdiyi metoda əsaslanırdı ki, bu da ağciyər mikrobiomuna hər zamankindən daha ətraflı baxmağa imkan verir. Növbəti addım qoruyucu növlərin itirildiyini və mikrobiomada nəzərəçarpacaq dəyişikliklərin nə qədər davam etdiyini müəyyən etməkdir.

“Biz tozun ağciyər mikrobiomunu necə dəyişdirdiyini yeni anlamağa başlamışıq” dedi Maltz. “Dəyişikliklərin nə qədər davam etdiyini və ya geri qaytarıla bilən olub olmadığını hələ bilmirik. Bu başqa böyük sualdır.”

Daha çox məlumat: Mia R. Maltz et al, Astma siçan modellərində toz məruz qalmasına ağciyər mikrobiomlarının dəyişən reaksiyaları, mSphere (2025). DOI: 10.1128/msphere.00209-25 . journals.asm.org/doi/10.1128/msphere.00209-25

Kaliforniya Universiteti – Riverside tərəfindən təmin edilmişdir