Çox böyük penisi olan siçovulun infoqrafikası. Digəri çoxlu sümükləri olan insan ayaqlarını göstərir. Başlayan giriş: “Əlbəttə, burada mövzunuz üçün mümkün giriş var”.

Bunlar elmi nəşriyyat sənayesini yuyan süni intellektlə yaradılmış mətn və şəkillər dalğasına işıq saçan, son zamanlar elmi jurnallara daxil olmuş süni intellektin ən dəhşətli nümunələrindən bir neçəsidir .

Tədqiqatlarda problemləri izləyən bir neçə ekspert AFP-yə bildirib ki, süni intellektin yüksəlişi çox milyardlıq sektorda mövcud problemləri turbo yükləyib.

Bütün ekspertlər vurğuladılar ki, ChatGPT kimi süni intellekt proqramları hərtərəfli yoxlanılıb açıqlansa, sənədlərin yazılması və ya tərcüməsi üçün faydalı vasitə ola bilər.

Ancaq bu, bir növ keçmiş həmyaşıdların nəzərdən keçirilməsini qaçıran bir neçə son hal üçün belə deyildi.

Bu ilin əvvəlində inanılmaz dərəcədə böyük cinsiyyət orqanı olan siçovulun süni intellektlə yaradılmış qrafiki sosial mediada geniş şəkildə paylaşılmışdı.

O, akademik nəhəng Frontiers jurnalında dərc edilib və sonradan araşdırmanı geri götürüb.

Keçən ay əllərə bənzəyən qəribə çoxbucaqlı sümükləri olan ayaqları göstərən AI qrafikası üçün başqa bir araşdırma geri çəkildi.

Bu nümunələr şəkillər olsa da, 2022-ci ilin noyabrında istifadəyə verilmiş ChatGPT chatbot olduğu düşünülür və bu, dünya tədqiqatçılarının tapıntılarını təqdim etmə tərzini ən çox dəyişdirmişdir.

Elsevier tərəfindən nəşr olunan bir araşdırma, təqdimatı üçün mart ayında viral oldu, bu açıq-aydın bir ChatGPT sorğusu idi: “Əlbəttə, burada mövzunuz üçün mümkün bir giriş var”.

Bir sıra ekspertlər AFP-yə bildiriblər ki, belə utancverici nümunələr nadirdir və çətin ki, ən prestijli jurnallarda nəzərdən keçirmə prosesindən keçə bilsin.

https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?gdpr=0&us_privacy=1—&gpp_sid=-1&client=ca-pub-0536483524803400&output=html&h=135&slotname=8188791252&adk=2329133447&adf=1857921027&pi=t.ma~as.8188791252&w=540&abgtt=6&fwrn=4&lmt=1723410292&rafmt=11&format=540×135&url=https%3A%2F%2Fphys.org%2Fnews%2F2024-08-junk-ai-scientific-publishing.html&wgl=1&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTUuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTI3LjAuNjUzMy44OSIsbnVsbCwwLG51bGwsIjY0IixbWyJOb3QpQTtCcmFuZCIsIjk5LjAuMC4wIl0sWyJHb29nbGUgQ2hyb21lIiwiMTI3LjAuNjUzMy44OSJdLFsiQ2hyb21pdW0iLCIxMjcuMC42NTMzLjg5Il1dLDBd&dt=1723409749800&bpp=1&bdt=201&idt=371&shv=r20240807&mjsv=m202408060101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3D6bf3eefe49031f83%3AT%3D1721367059%3ART%3D1723410098%3AS%3DALNI_MacAfAOJA8VyURIyKJCZKOtEk96_Q&eo_id_str=ID%3D253fe466b124068d%3AT%3D1721367059%3ART%3D1723410098%3AS%3DAA-Afja3CR3UFVWEVuVSmzApOeu3&prev_fmts=0x0%2C1519x695&nras=2&correlator=5503801412433&frm=20&pv=1&rplot=4&u_tz=240&u_his=1&u_h=864&u_w=1536&u_ah=816&u_aw=1536&u_cd=24&u_sd=1.25&dmc=8&adx=395&ady=2176&biw=1519&bih=695&scr_x=0&scr_y=0&eid=44759875%2C44759926%2C44759837%2C95331833%2C95334524%2C95334829%2C95337869%2C95338228%2C95339226%2C95336266%2C31078663%2C31078665%2C31078668%2C31078670&oid=2&pvsid=698419336232331&tmod=599947432&uas=0&nvt=1&ref=https%3A%2F%2Fphys.org%2F&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1536%2C0%2C0%2C0%2C1536%2C695&vis=1&rsz=%7C%7CpeEbr%7C&abl=CS&pfx=0&fu=128&bc=31&bz=0&td=1&tdf=0&psd=W251bGwsbnVsbCwibGFiZWxfb25seV8xIiwxXQ..&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&dtd=M

Kağız dəyirmanlarında əyilmə

Süni intellektdən istifadəni aşkar etmək həmişə asan olmur. Ancaq bir ipucu budur ki, ChatGPT müəyyən sözlərə üstünlük verir.

London Universitet Kollecində kitabxanaçı olan Endryu Qrey, vasvası, mürəkkəb və ya təqdirəlayiq kimi sözlərin həddən artıq istifadəsini tapmaq üçün milyonlarla sənədi araşdırdı.

O, 2023-cü ildə ən azı 60.000 sənədin süni intellektdən istifadə ilə bağlı olduğunu müəyyən etdi ki, bu da illik cəmin bir faizindən çoxunu təşkil edir.

“2024-cü il üçün biz çox əhəmiyyətli dərəcədə artan rəqəmləri görəcəyik” dedi Qrey AFP-yə.

Bu arada, ABŞ-da yerləşən Retraction Watch qrupuna görə, keçən il 13,000-dən çox sənəd geri götürüldü ki, bu da tarixdə ən yüksək göstəricidir.

Retraction Watch-un həmtəsisçisi İvan Oranski AFP-yə bildirib ki, süni intellekt elmi nəşriyyat və akademiyadakı pis aktyorlara “zibil” sənədlərin “daşmasını” sənayeləşdirməyə imkan verib.

Belə pis aktyorlara kağız dəyirmanları kimi tanınan şeylər daxildir .

Elmi görüntü manipulyasiyasını aşkar edən hollandiyalı tədqiqatçı Elisabeth Bik deyir ki, bu “fırıldaqçılar” çox keyfiyyətsiz, plagiat və ya saxta sənədlər çıxararaq tədqiqatçılara müəlliflik satırlar.

Bik AFP-yə bildirib ki, bütün tədqiqatların iki faizinin kağız dəyirmanları tərəfindən nəşr olunduğu düşünülür, lakin süni intellekt daşqın qapılarını açdıqca bu nisbət “partlayır”.

Akademik nəşriyyat nəhəngi Wiley 2021-ci ildə problemli naşir Hindawi-ni satın aldıqda bu problem vurğulandı.

Wiley sözçüsü AFP-yə bildirib ki, o vaxtdan bəri ABŞ firması Hindavinin xüsusi məsələləri ilə bağlı 11,300-dən çox sənədi geri götürüb.

Wiley indi süni intellektdən sui-istifadəni aşkar etmək üçün “kağız dəyirmanının aşkarlanması xidməti” təqdim etdi – bu da özü süni intellektlə işləyir.

“Pis dövrə”

Oranski vurğuladı ki, problem təkcə kağız dəyirmanları deyil, tədqiqatçıları “nəşr etməyə və ya məhv olmağa” sövq edən daha geniş akademik mədəniyyətdir.

“Nəşriyyatçılar həcm tələb edən bu sistemləri yaratmaqla 30-40 faiz mənfəət marjası və milyardlarla dollar qazanc yaratdılar” dedi.

O, bildirib ki, getdikcə daha çox sənədlərə olan doymaq bilməyən tələbat, çıxışlarına görə sıralanan akademiklərə təzyiq edir və bu, “pis dövrə” yaradır.

Çoxları vaxta qənaət etmək üçün ChatGPT-ə müraciət etdilər – bu, mütləq pis bir şey deyil.

Demək olar ki, bütün məqalələr ingilis dilində dərc edildiyi üçün Bik bildirib ki, AI tərcümə vasitələri ingilis dilinin ilk dilləri olmayan tədqiqatçılar üçün, o cümlədən özü üçün əvəzolunmaz ola bilər.

Bununla belə, süni intellekt tərəfindən edilən səhvlərin, ixtiraların və bilmədən plagiatın cəmiyyətin elmə olan inamını getdikcə azalda biləcəyi ilə bağlı qorxular var.

Keçən həftə süni intellektdən sui-istifadənin başqa bir nümunəsi, bir tədqiqatçı akademik jurnalda dərc edilmiş öz tədqiqatlarından birinin ChatGPT-nin yenidən yazılmış versiyası kimi görünən şeyi kəşf etdikdə gəldi.

ABŞ-ın Brigham Young Universitetinin bioinformatika professoru Samuel Payne AFP-yə bildirib ki, ondan mart ayında tədqiqatı nəzərdən keçirməsi xahiş olunub.

Bunun öz araşdırmasının “100 faiz plagiat” olduğunu başa düşdükdən sonra – lakin mətnin AI proqramı tərəfindən dəyişdirildiyi görünür – o, məqaləni rədd etdi.

Peyn, plagiat işin sadəcə başqa yerdə, Proteomics adlı yeni Wiley jurnalında dərc edildiyini görəndə “şoka düşdüyünü” söylədi .